KRAJE W KRYZYSIE
Upadek Zambii
Niegdyś Zambia była
jednym z najbogatszych państw w Afryce. Dziś każdy obywatel tego kraju
jest zadłużony na ponad 800 USD, równowartość trzyletniej pensji.
W latach 60-tych większość
dochodów Zambii pochodziło z produkcji miedzi. Jej sprzedaż była bardzo
dochodowa, więc wydatki państwa rosły. Rynek załamał się w latach 70-tych.
Zambia korzystając z doradztwa finansowego Międzynarodowego Funduszu Walutowego
zaciągnęła pożyczki, zapewniona, że ceny miedzi z pewnością wrócą do pierwotnego
poziomu. Ale tak się nie stało. Kredyty zostały zużyte głównie na projekty
reprezentacyjne, a Zambia stawała się coraz biedniejsza.
W latach 80-tych wkroczył
MFW. Uruchomiono serię projektów rolniczych, z których żaden nie został
ukończony. W r. 1986 prezydent Kaunda zarzucił reformy opracowane przez
MFW. Rząd brytyjski natychmiast wstrzymał 50 mln dolarów pomocy.
Pod koniec 1986 r. został
wprowadzony nowy program rolniczy. Dotacje na żywność zostały zmniejszone,
a cena kaszki mili (podstawowego produktu żywnościowego) podwoiła się z
dnia na dzień. W wyniku rozruchów, w których zginęło 15 osób, prezydent
po trzech dniach obniżył cenę.
W wyborach prezydenckich
w 1991 r. nowo wybrany Hiluba wprowadził dalsze reformy gospodarcze, polegające
m.in. na zmniejszeniu dotacji do żywności oraz powszechnej prywatyzacji.
Dzisiaj warunki życia biednych wciąż się pogarszają. W zagłębiu miedziowym
60% ludności pozostaje bez pracy, a koszty utrzymania dla rodzin o niskich
dochody dramatycznie wzrosły.
Zapaść w Wybrzeżu Kości
Słoniowej
W latach 1960-70 PBK
Wybrzeża Kości Słoniowej rósł o 11% rocznie. Kraj został obwołany jako
przykład rozwoju gospodarczego w stylu zachodnim. Z wysokimi wskaźnikami
wzrostu i niskim poziomem odsetek bankowych zaciągnięcie kredytów na dalszy
rozwój wydawało się dobrym pomysłem. Zachód był gotów dostarczyć pieniędzy.
Faktycznie rząd wydawał nieroztropnie pieniądze na niewłaściwe programy
lub na prywatne cele reprezentacyjne.
W r. 1979 ceny kakao
i kawy (najważniejszych towarów eksportowych tego kraju) drastycznie spadły.
Wybrzeże Kości Słoniowej znalazło się w kryzysie. Klub Paryski wyraził
zgodę na zmianę rozłożenie w czasie spłaty zadłużenia kraju.
W późniejszym terminie
MFW i Bank Światowy pożyczyły następne pieniądze, ale na warunkach represyjnych.
Wielu pracowników administracji zostało zwolnionych. W latach 80-tych wycinanie
lasów wzrosło do poziomu 300 tys. ha rocznie - państwo próbowało zwiększyć
produkcję rolną i zarabiać na sprzedaży drewna, aby spłacać odsetki. Średnie
dochody roczne spadły z 1200 USD na głowę w 1978 r. do 600 dolarów w 1991
r. W latach 80-tych PBK konsekwentnie spadał o 4,6% rocznie. Obecnie łączne
zadłużenie tego kraju wynosi ponad 20 mld dolarów, w porównaniu z 8 mld
w r. 1980. Ta suma jest dwukrotnie wyższa niż roczny PBK i pięciokrotnie
wyższa, niż dochody z eksportu.
Źródło: The Debt Cutter's Handbook
Tłumaczył Adam Gosiewski
|
