Znak Ruchu Maitri
MY A TRZECI ŚWIAT
Pismo gdańskiego ośrodka
Ruchu Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata MAITRI
Nr 1 (65), styczeń-luty 2003

KRÓTKA BIOGRAFIA BISKUPA HIRTHA

Biskup Hirth był prekursorem ewangelizacji Rwandy. Jako jeden z pierwszych Europejczyków dotarł do tego kraju na początku r. 1900, co wywarło istotny wpływ na historię Rwandy. Przedstawiamy jego biografię, a w kolejnych numerach zapoznamy się z fragmentami jego korespondencji.

Biskup Jan Józef Hirth urodził się w Alzacji 26 marca 1854 r. W r. 1875 przybywa do „Maison Carree”. Święcenia kapłańskie otrzymuje 15 września 1878. W r. 1886 zostaje dyrektorem szkoły apostolskiej Ojców Białych. W maju 1887 jest przeznaczony do Wikariatu Apostolskiego Nyanza (teren dzisiejszej Tanzanii na południe od Jeziora Wiktorii oraz tereny dzisiejszej Rwandy i Burundi) i mianowany przełożonym stacji misyjnej Kamoga w rejonie Bukumbi (teren dzisiejszej Tanzanii). 25 maja otrzymuje sakrę biskupią i w r. 1894 staje na czele Wikariatu Apostolskiego Nyanzy.
Gromadzi informacje dotyczące Rwandy, do której pragnie wysłać misjonarzy. 12 listopada zakłada misję Katoke w rejonie Uswi (w pobliżu Rwandy). Od tego czasu w ciągu dwóch lat usiłuje bez powodzenia nawiązać kontakty z dworem królewskim w Rwandzie. Wysyła tam różne dary. W r. 1899 bp Hirth, któremu towarzyszą ojcowie Brard, Barthelemy oraz brat Anzelm, udaje się w drogę do Rwandy, do której dociera od południa, wychodząc z posterunku niemieckiego Usumbura (dzisiejsza stolica Burundi, Bujumbura), w królestwie Urundi.
Droga przez Usumburę uzasadniona jest troską Biskupa, by uchodzić w oczach władz rwandyjskich za przedstawiciela władz niemieckich. Reprezentował je wtedy kapitan Bethe, który przydzielił misjonarzom tłumacza i dwóch żołnierzy afrykańskich.
2 lutego 1900 r. czterech pierwszych apostołów Rwandy dociera do Nyanzy (siedziby króla). Tam doznają życzliwego przyjęcia, gdyż jako wysłannicy Bethe są traktowani jako przyjaciele, zgodnie z umową z r. 1897, którą zawarł dwór i kapitan Ramsay (niemiecki komendant dystryktu Ujiji). Niemniej misjonarze nie zostali przyjęci przez króla Musingę, lecz przez Mhamarugamba, wnuka Yuhi IV Gahindira, który przedstawia się jako król.
4 lutego 1900 r. Ojcowie Biali opuszczają Nyanzę, mimo chęci osiedlenia się tam lub w pobliżu. Stąd mogliby łatwo ewangelizować elitę rządzącą, co jest absolutnym wymogiem w hierarchicznie ustrukturalizowanym królestwie Rwandy. Rwandyjczycy nie mogą wypędzić przybyszów (nazywają ich basimba, tzn. dzikie zwierzęta, bestie), ponieważ nie chcą narazić się władzom niemieckim. Kasta rządząca znajduje więc rozwiązanie pośrednie i przyznaje Ojcom Białym teren znacznie oddalony od stolicy kraju.



Powyżej: Droga biskupa Hirtha do Rwandy (zaznaczona linią kropkowaną).

W ten sposób 4 lutego powstaje przejściowa misja w Mara, którą Biskup opuszcza w dzień później. Ojcowie Brard i Barthelemy też opuszczają Mara i przenoszą się na równinę Issawi, gdzie 8 lutego 1900 r. zakładają Save, pierwszą misję w Rwandzie. Uzasadnieniem instalacji misjonarzy w Save jest wyjątkowa sytuacja, jaką stwarza ten szeroki płaskowyż w górzystym kraju, duże zaludnienie, łagodny klimat i obecność źródła wody.
W końcu 1900 r. bp Hirth, wikariusz apostolski Nyanzy Południowej, powraca do Rwandy z trzema nowymi misjonarzami. Tym razem przychodzi od wschodu i nie składa wizyty na dworze przed założeniem stacji misyjnej w Zaza, która powstaje 1 listopada 1900 r. Zaza stanowi etap pośredni w kierunku Katoke, podobnie jak Save w kierunku misji w Urundi.
Zamiarem biskupa Hirtha było założenie dwóch miejscowych zgromadzeń zakonnych - męskiego i żeńskiego. W r. 1912 założył Braci Jozefitów. Pierwsza profesja w zgromadzeniu została złożona w r. 1916. Pierwszy przełożony generalny, br. Laurent, został wybrany 11.01.1953. Bp Hirth założył też w r. 1913 zgromadzenie Sióstr Benebikira. Pierwsza siostra złożyła profesję w zgromadzeniu w r. 1919. Pierwsza przełożona generalna, Matka Teresa, została wybrana 12.01.1953. Pierwsze całkowicie rwandyjskie zgromadzenie - Siostry Bizeramariya - założył o. Raphaël Sekamonyo 24.04.1956.
12 grudnia 1912 r. zostaje erygowany Wikariat Kivu, obejmujący Rwandę i oddzielony od Wikariatu Nyanzy Południowej oraz od Burundi, należącej do Wikariatu Unyanyembe. Bp Hirth kieruje tym wikariatem do r. 1921, gdy z powodu choroby oczu składa rezygnację z tej funkcji, pragnąc dokończyć życia w Rwandzie. Osiedla się w Kabgayi, gdzie umiera 6 stycznia 1930 r.



Przeczytaj list biskupa Hirtha z jego podróży do Rwandy w r. 1900:
  • Odcinek pierwszy
  • Odcinek drugi
  • Odcinek trzeci
  • Odcinek czwarty
  • Odcinek piąty
  • Odcinek szósty
  • Odcinek siódmy


  • [Spis treści numeru, który czytasz]
    [Skorowidz  tematyczny artykułów]
    [Adopcja Serca  - pomoc dla sierot]
    [Strona główna]      [Napisz do nas]