Znak Ruchu Maitri
MY A TRZECI ŚWIAT
Pismo gdańskiego ośrodka
Ruchu Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata MAITRI
Nr 3 (76), maj-czerwiec 2004

RUCH EKUMENICZNY A GLOBALIZACJA cz. III

Ostatnia część wystąpienia organizacji ekumenicznej KAIROS Europa przed Parlamentem Europejskim i członkami Komisji Europejskiej w dniu 14.10.2002.

Podczas konsultacji zgodziliśmy się co do tego, że pod kierunkiem tak zwanej neoliberalnej globalizacji finansowej dochodzi do rosnącej polaryzacji dzisiejszego świata. Zarówno pomiędzy krajami jak i wewnątrz nich widać uderzającą rozbieżność bogactwa i dochodów. Dlaczego tak się dzieje?
Niewątpliwie istnieją oczekiwania, że instytucje publiczne, zarówno na szczeblu międzynarodowym jak i narodowym, odegrają ważną rolę w stawianiu czoła trendom polaryzacyjnym i w zagwarantowaniu, że korzyści gospodarcze będą dzielone sprawiedliwie. Mimo to w ciągu ostatnich 10 lat obserwujemy znaczące obniżenie oficjalnej pomocy finansowej, która została zredukowana z 0,33% PKB krajów bogatych w r. 1990 do 0,22% w r. 2000, jest więc nawet dalej od docelowej wartości 0,7%, na którą zgodzono się we wczesnych latach 1970-tych.
Co więcej, szczególnie w krajach uprzemysłowionych widoczny jest trend znaczącego zmniejszenia przychodów z opodatkowania kapitału. Utrata tych wpływów jest kompensowana przez zwiększenie ciężaru opodatkowania i obowiązkowych składek społecznych płaconych przez pracowników najemnych. W krajach europejskich podatki nakładane na pracę wzrosły, jako procent od dochodu narodowego, od 15% w roku 1970, do ponad 25% w roku 2000, podczas gdy w tym samym okresie czasu podatki od kapitału znacząco spadły - do poziomu poniżej 10%. W konsekwencji rosnąca część wydatków rządu jest finansowana przede wszystkim kosztem pracy - to zjawisko jest kolejnym wkładem do nierównego rozkładu dochodu i bogactwa w tych krajach.
Na tym tle jest jasne, że zaspokojenie potrzeb związanych zarówno z poszerzeniem finansowania programów rozwojowych jak i bardziej sprawiedliwą dystrybucją dochodu i bogactwa na poziomie narodowym wymaga połączonego i stanowczego wysiłku, nakierowanego na bardziej odważne i sprawiedliwie metody powiększania przychodów podatkowych.
Jednakże imperatywy te są we wzrastającym stopniu podkopywane przez nacisk, jakiemu poddawane są rządy państw narodowych w procesie finansowej deregulacji i konkurencji typu „wyścig do dna”. Można tu wymienić kilka wyraźnych oznak:
  • działanie globalnych inwestorów targujących się z krajami w celu uzyskania najbardziej korzystnych jurysdykcji podatkowych spowodowało rozkręcenie globalnej spirali obniżania opodatkowania kapitału, zwłaszcza zysków z kapitału;
  • brak konsekwencji oraz luki prawne w systemie opodatkowania, jak raje podatkowe, centra off-shore itd., jeszcze pogorszyły sytuację poprzez zezwolenie na uchylanie się od płacenia podatków oraz ucieczkę od płacenia podatków;
  • obecna polityka gospodarcza osłabia popyt, więc firmy nie inwestują dużej części zysków w gospodarkę realną, lecz w spekulacyjne międzynarodowe transakcje finansowe.
  • W świetle tego wszystkiego czujemy, że absolutnie pilnym zadaniem jest wprowadzenie, poprzez adekwatne reformy, spójnego, światowego systemu współpracy w zakresie opodatkowania jako integralnej części nowej architektury finansowej. Najważniejszą rzeczą jest odwrócenie obecnej obsesji polityków związanej ze zmniejszającymi się wydatkami. Zważywszy na potrzeby zmuszające do zebrania dodatkowych pieniędzy publicznych (na szczeblu kraju lub społeczności regionalnej), należy dokonać fundamentalnego przeglądu bilansu pod kątem strony przychodów. Z naszej perspektywy nowy system opodatkowania musiałby zawierać następujące elementy:
  • wprowadzenie wspólnych regulacji finansowych, jak minimalne stopy opodatkowania zysków z kapitału, które zapobiegałyby konkurencji między rządami i przerzucaniu się ofertami kosztem każdego z nich;
  • wprowadzenie międzynarodowych ram prawnych, które skutecznie zakończą ucieczkę od podatków (raje podatkowe) i które równocześnie wypromują repatriację bogactwa ukradzionego z krajów Południa;
  • zbadanie nowych źródeł przychodów podatkowych, takich jak podatek od transakcji walutowych i podatek „węglowy” (związany z emisją CO2 do atmosfery) na poziomie międzynarodowym oraz powtórne wprowadzenie opodatkowania nadmiernych majątków indywidualnych i korporacyjnych.
  • Wzywamy Unię Europejską do zaangażowania w odpowiednie inicjatywy jednostronne i poszerzania współpracy wielostronnej skierowanej na osiągnięcie tych celów.


    [Spis treści numeru, który czytasz]
    [Skorowidz  tematyczny artykułów]
    [Adopcja Serca  - pomoc dla sierot]
    [Strona główna]      [Napisz do nas]