 |
MY A TRZECI ŚWIAT Pismo gdańskiego ośrodka Ruchu Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata MAITRI |
Nr 8 (72), listopad 2003 |
 POGRZEB RWANDYJSKI W RYSUNKACH Urupfu, ntaw'uruseka.
Wobec śmierci nikt się nie śmieje.  Kilka godzin po śmierci zmarły czeka na pochówek, owinięty w maty plecione z trawy. *** Ruratinda, ntiruhera.
Śmierć może się opóźniać, ale z pewnością nadejdzie.  Cmentarze należą do rzadkości. Grób przygotowuje się na polu należącym do zmarłego lub do jego rodziny. Kopie się go na ogół w gaju bananowym, kilka metrów od domu. *** Nta musimbutsi warurenze.
Nikt nie pokonał śmierci.  Grób ma głębokości 2-3 m. Jego dno wykłada się belkami eukaliptusa, tworząc rodzaj łóżka dla zmarłego. *** Ruzaningoga.
Śmierć przychodzi niespodziewanie.  Przewiązywanie zmarłego owiniętego w maty jest zwyczajem pogańskim. Robi się to po to, by zmarły nie powrócił już nigdy do tych, od których odszedł. *** Rurasahura.
Śmierć zabiera wszystko, co posiadasz.  Składanie do grobu. *** Ku pucya bukira, amaherezo azaba ayahe?
Najpierw jest dzień, potem przychodzi noc; jaki jest koniec wszystkiego?  Druga warstwa belek eukaliptusowych i gałęzi zakrywa ciało zmarłego w grobie. *** Ntawuburana n'umuhamba.
Nikt się nie spiera ze swoim grabarzem.  Grób zostaje zasypany. *** Umwami ko agira abagisha, abura gupfa no gupfusha?
Czy król i jego świta, otoczeni swoimi sługami, potrafią uniknąć śmierci?  Czasem dla obrony przed złośliwością umuzimu składa się na grobie specjalne zioła. *** Ntaw'upfa adatanzwe n'Imana.
Nikt nie umiera bez przyzwolenia Imany.  Z ziół złożonych na grobie przygotowuje się napój pogrzebowy. Piją go najbliżsi członkowie rodziny dla dopełnienia rytuału pogrzebowego. Jest to rodzaj „oczyszczenia” po ceremoniach pogrzebu. Autor rysunków: André Ndayambaje
Obróbka komputerowa: Marta Wydrych |
|
[Spis treści numeru, który czytasz] |
 |